{ "title": "Periferal Nöropati", "image": "https://www.uyusma.gen.tr/images/periferal-noropati-2137.jpg", "date": "23.01.2024 06:17:16", "author": "Tuncay Sakman", "article": [ { "article": "Periferal Nöropati, Vücuttaki herhangi bir kısımdan beyne ve omuriliğe gelen sinyallerin hasar görmesiyle oluşan sağlık problemine periferal nöropati adı verilir. Kelime anlamı olarak periferal, çevreye veya etrafa ait anlamına gelir. Nöropati kelimesi ise nöronlarda oluşan hasar anlamında kullanılmaktadır.

İnsanda sinir sistemi merkezi, sinir sistemi ve periferik sinir sistemi olarak iki ayrı bölümde incelenir. Periferal sistemler omurilikten başlayarak iç organlara, kaslara ve deriye doğru karmaşık bir ağ yapıda uzanırlar. Bu sinirlerde meydana gelebilecek en küçük hasarda beynin sinir sistemi ile arasındaki bağ kopabilir ve yanlış sinyaller verebilir. Bu nedenle periferal nöropati, kol, bacak veya omuz gibi bölgelerde duyum sorunlarına ve ağrıya neden olur.

Periferal Nöropati Çeşitleri

Bu sorun farklı farklı sinirlerde hasara neden olduğu için birçok çeşidi bulunmaktadır. 100'den fazla tür bulunduğu söylenen bu hastalık, kolaylıkla incelenmesi açısından iki bölüme ayrılarak incelenir. Periferal nöropati türleri şunlardır:
  1. Mononöropati: Periferal sinirlerin sadece birinde hasar olmasına mononöropati adı verilir. Genellikle kaza ve travma sonucunda bu tür hasarlar görülür. Ayrıca sürekli oturmak ve hareketsizlik de mononöropati sorunun bir tetikleyicisi olabilmektedir. Mononöropati türünün en önemli problemlerinden biri de karpal tünel sendromudur. Bu hastalık genellikle hasar gören sinir üzerinde tekrar tekrar zorlanmalar sonucunda oluşur. Genellikle el bileğini kullanan işçilerde görülür. Montajlama işçileri, bilgisayar ile çalışanlar ve fiziksel olarak güç gerektiren işçilerde sıkça bu rahatsızlığa rastlanmaktadır. Bu rahatsızlık kişinin bileklerinde uyuşma, ağrı ve karıncalanmaya neden olabilir. Nöropati rahatsızlığı hem motor hem de duyu sinirlerini etkiler. Bazen de iç organların etkilenmesine neden olabilir ve buna otonom nöropati adı verilir.
  2. Polinöropati: Sıkça görülen bir periferal nöropati çeşididir. Vücutta birçok sinirin hasar görmesi sonucunda polinöropati sorunu ortaya çıkar. Polinöropati; B vitamini eksikliğinde, kanser hastalığında ve böbrek yetmezliği problemlerinden kaynaklı olarak ortaya çıkabilir. Polinöropatinin en temel sebeplerinden biri de diyabet hastalığıdır. Bu hastalıktan dolayı kan şekeri dengeli olmadığı için sinirlerin hasar görmesine neden olur ve böylece de karıncalanma, duyu hissinin ortadan kalkması ve ağrı gibi belirtilerin ortaya çıkmasına sebep olabilir. Bu türün en önemli hastalıklarından biri de Guillain-Barre sendromudur. Bu sendromda bağışıklık sistemi sinirlere saldırarak kişide felç problemine neden olabilir. Bu hastalar ağrıya veya sıcağa olan duyumlarını kaybederler. Bunun sonucunda kişide yaralanmalar veya yanmalar görülebilir.

Periferal Nöropati Neden Olur?

Genellikle birçok problemden dolayı ortaya çıkan periferal nöropati rahatsızlığının belli başlı bazı sebepleri şunlardır:
Periferal Nöropatinin Belirtileri Nelerdir?
  • El veya ayakta karıncalanma
  • Keskin ve sancılı bir ağrı
  • Kol ve bacakta halsizlik, güzçsüzlük
  • İshal ve kabızlık
  • Sertleşme bozukluğu
  • Vücut dengesizliği
  • Felç
  • Baş dönmesi ve sersemlik hissi
  • Deri ve tırnakta değişimler
  • Fazla idrara çıkma
  • Sürekli görülen baş ağrısı
  • Eller ve ayaklarda kramp ve seğirmeler görülmesi
Periferal Nöropatinin Nasıl Teşhis Edilir?

Bu hastalığın teşhisinde ilk önce hastalığın özgeçmişi dinlenir. Daha sonra gerek görülürse elle muayene yapılır. Kan tahlilleri yoluyla vitamin ve şeker oranlarına bakılır. MR ve CT taraması ile fıtık veya tümör olup olmadığı belirlenebilir. Bunların yanı sıra elektromiyografi, biyopsi, sinir iletim çalışması gibi teknikler de periferal nöropatinin teşhisinde kullanılabilir.

Periferal Nöropatinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Hastalığın tedavisindeki asıl amaç, periferal nöropati oluşmasında etkin olan hastalıkları veya diğer nedenleri ortadan kaldırmaktır. Örneğin, nöropati vitamin hastalığından kaynaklanıyorsa hastaya vitamin ilaçları verilerek tedavi edilebilir. Ayrıca tedavide belirtilerin en aza indirgenmesi de bir diğer amaç olarak kabul edilir.

Tedavinin ilk bölümünü ilaçlar oluşturur. Bazı anti-enflamatuvar ilaçlar, ağrı kesiciler, bazı antidepresanlar belirtileri ortadan kaldırmak için kullanılabilir. Bu belirtilerin önlenmesi için el, ayak ve omuzlarda atel kullanımı da gerekli durumlarda kullanılır.

Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda ise birçok tedavi seçeneği mevcuttur. Bunlardan ilki olan plazma tekniğinde hastadan alınan kan temizlenip tekrar hastaya geri verilir. Böylece potansiyel antikorlar ortadan kaldırılır yerine güçlü antikorlar verilir. Perifal nöropatinin tedavisinde kullanılan diğer bir yöntem ise TESS tekniğidir. Bu teknikle hastaya yapışkanlı elektrotlar bağlanarak farklı seviyelerde elektrik akımı verilir. Bu uygulamayla hastanın duyularını kazanabilmesi amaçlanır.

Ayrıca diyabetli hastalarda periferal nöropati tedavisi için kızılötesi yöntemi kullanılabilir. Bu yöntemle diyabetli kişilerin ayak duyularını geliştirmek için manyetik ayak tabanları kullanılır.

Periferal Nöropati Hastalığında Hastanın Dikkat Etmesi Gereken Önemli Noktalar.

Periferal Nöropati rahatsızlığının tedavisinin yanında hastanın da dikkat etmesi gereken tavsiyeler bulunmaktadır. Hastalığın uzamasını veya nüksetmesini önlemek için bazı önemli tavsiyeler şunlardır:
  • Alkol ve sigaradan uzak durun.
  • Diyabetiniz varsa mutlaka ayak kontrolü yaptırın ve ayağınıza iyi bakmaya özen gösterin.
  • Yürüyüş ve hafif egzersizler yapın.
  • Düzenli ve sağlıklı beslenin.
  • Kan şekerinizi kontrol ettirin. Dengeli bir seviyede olduğundan emin olun.
  • El, kol veya dizleriniz üzerinde uzun süre baskı oluşturacak hareketlerden kaçının.
  • Uyuşan veya ağrı olan bölgelere masaj yapın.
  • Toksin seviyenizi kontrol ettirin. Aşırı toksin olan bölgelerden kaçının.
  • El ve ayaklarınızın sıkışık durumlarda uzun süre kalmamasına dikkat edin
" } ] }